Cuốn hành Thủy Nguyên được chế biến từ các nguyên liệu “tươi ngon nhất từ thiên nhiên” nhưng đòi hỏi kỹ thuật chế biến tinh tế, công phu. Món ăn có công dụng giải ngấy được trình bày đẹp mắt, sử dụng màu sắc hấp dẫn, tạo ấn tượng mạnh mẽ từ cái nhìn đầu tiên đến với thực khách.
Thành phố Cảng Hải Phòng được nhiều du khách lựa chọn là điểm dừng chân lý tưởng, không chỉ bởi cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ mà còn là “thiên đường ẩm thực” với những món ăn ngon, bổ, rẻ mang hương vị đậm đà, đặc trưng của miền cửa biển. Bên cạnh những đặc sản đậm nét văn hóa trứ danh đất Cảng như bánh đa cua, sứa đỏ chấm bỗng, bánh mì cay,… không thể không nhắc đến món bún cuốn độc đáo của huyện Thủy Nguyên với cách chế biến công phu, đẹp mắt.
Cuốn hành Thủy Nguyên, hay còn gọi là cuốn hành trần hoặc cuốn bún tôm, là một món ẩm thực sáng tạo và được bảo tồn tại Trịnh Xá, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Tên gọi này giúp phân biệt món ăn này với các loại bánh cuốn khác.
Mặc dù là món ăn dân dã, nhưng cuốn hành Thủy Nguyên lại đòi hỏi sự công phu và tinh tế trong quá trình chế biến. Từ việc chuẩn bị nguyên liệu cho đến quá trình cuốn và trang trí, tất cả đều thể hiện sự tinh tế và khéo léo của đầu bếp.
Để làm được món cuốn ngon và đạt chuẩn, người chế biến cần chuẩn bị tới 10 nguyên liệu khác nhau, được lựa chọn kỹ càng gồm rau diếp (xà lách), rau mùi, rau răm, hành củ tươi (hoặc hành lá), thịt ba chỉ, trứng, đậu rán, tôm, giò lụa, bún.
Hành lá phải tươi, to nhưng không được già, dài đều nhau. Bún làm cuốn phải là bún răng bừa, sợi dài, thẳng mượt của làng Trịnh Xá. Tôm cũng lựa chọn loại tôm đồng, kích thước bằng nửa ngón tay út. Rau xà lách không nên dùng lá quá to, dập nát.
Món cuốn Thủy Nguyên đòi hỏi nhiều thời gian và sự kiên nhẫn. Mỗi bước sơ chế từng nguyên liệu đều cần được thực hiện tỉ mỉ và tập trung. Trứng rán cần phải mỏng và có màu vàng óng. Tôm rang phải giòn, màu đỏ tươi hấp dẫn. Hành tươi phải được cắt một đầu, sau đó nhúng vào nước sôi để giúp cho hành mềm, dễ cuốn hơn, vẫn giữ được độ dai và vị ngọt. Bún cần được cắt thành từng đoạn ngắn vừa ăn.
Thịt ba chỉ sau khi luộc và đậu rán cũng được thái thành các sợi nhỏ. Người làm phải thực hiện một cách khéo léo để đảm bảo các nguyên liệu mỏng và có kích thước đều nhau để khi cuốn sẽ không bị rơi hay đứt, vỡ. Việc làm món ăn đặc sản Hải Phòng này đòi hỏi sự kỳ công và tỉ mỉ nhất. Sau khi các nguyên liệu đã được sơ chế qua sẽ bày lên trên một chiếc mâm to riêng biệt ra từng loại, cuối cùng mọi người sẽ cuốn chúng lại với nhau.
Sau khi sắp xếp rau mùi và rau răm lên một lá xà lách đã gập, tiếp theo là xếp bún, tôm, giò, đậu, thịt và trứng một cách khéo léo sao cho chúng không che lấp lẫn nhau. Dùng một tờ hành lá đã trần để cuốn lại. Món cuốn Thủy Nguyên được mô tả như hoa hậu của các món ăn với việc lớp lớp nguyên liệu phải có đủ màu sắc: màu trắng của bún, màu vàng của trứng, màu xanh của rau và màu đỏ của tôm.
Món cuốn hành Thuỷ Nguyên phải chặt tay để giữ cho các nguyên liệu không bị lỏng lẻo và sử dụng sợi hành lá để thắt cuốn tạo đường cong đẹp mắt, cũng như tạo ra phần trên và dưới xòe giống như chiếc nơ.
“Linh hồn” của món cuốn này nằm ở phần nước chấm, nước chấm thường được pha từ mắm chắt. Nước chấm có đủ vị mặn của mắm, ngọt của đường, chua của chanh, thơm của tỏi và cay của ớt, thêm độ giòn của cà rốt và hành tây thái nhỏ.
Gắp một chiếc cuốn hành, nhúng ngập bát nước chấm rồi thưởng thức, hương vị đầu tiên thực khách cảm nhận được là vị thanh mát của lớp xà lách và bún ngoài cùng. Nhai kỹ hơn sẽ dần thấy được vị béo của thịt, vị ngậy, bùi của trứng và giò.
Vỏ tôm giòn còn lớp thịt bên trong lại dai, quyện với hương thơm của rau mùi, rau răm. Dù chỉ là các nguyên liệu đơn giản và quen thuộc nhưng khi kết hợp lại bù trừ cho nhau. Trứng, đậu được chiên, rán bằng dầu nhưng ngay cả khi ăn nhiều cũng không cảm thấy bị ngấy vì đã có rau, bún, hành giúp trung hòa mùi vị, khiến thực khách say đắm ngay từ lần đầu thưởng thức.
Món cuốn Thủy Nguyên không chỉ đẹp mắt mà còn có hương vị thơm ngon, thanh mát, giúp “giải ngấy” hiệu quả.
Khách du lịch đến Hải Phòng có thể dễ dàng tìm thấy món ăn này tại các khu chợ lớn như: chợ An Lư, khu chợ Trịnh Xá thuộc xã Thiên Hương và khu chợ trung tâm của thị trấn Núi Đèo. Ngoài ra, để tiết kiệm thời gian và thuận tiện cho lịch trình, du khách cũng có thể ghé qua quán bà Lan, địa điểm duy nhất bán cuốn hành trong chợ Cố Đạo để thưởng thức món ăn này.
Quán bà Lan nằm ở số 55 Trần Nhật Duật, TP Hải Phòng, mở bán được hơn 10 năm. Điểm thu hút của quán là quầy hàng bày những khay đựng những chiếc cuốn hành được sắp xếp đẹp mắt. Quán phục vụ hai loại cuốn hành Thủy Nguyên: loại nguyên bản được làm từ lá hành luộc chín bọc các nguyên liệu với giá 5.000đ/chiếc và loại cuốn bằng bánh phở thon, dài như phở cuốn thông thường với giá 13.000đ/chiếc.
Đến Hải Phòng, sau khi thưởng thức những đặc sản nổi tiếng, thực khách có thể đến chợ Cố Đạo để giải ngấy bằng món cuốn hành Thủy Nguyên, hoàn thành một chuyến food tour tại thành phố Cảng.